ضرب المثل «گرگ در لباس میش» حکایت امروز گُرگاس‌هاست، موجوداتی که از جفت‌گیری سگ ماده و گرگ نر به‌وجود آمده اند. این حیوان از گرگ جسورتر و از سگ باهوش‌تر است و برخلاف گرگ، از انسان نمی‌هراسد و به‌دلیل نداشتن دشمنی در طبیعت، هر روز بر جمعیتش افزوده می‌شود.
بی شک نیت‌شان خیر بوده، اما حاصل کار نامبارک شده است. در گذشته‌های دور روستاییان توله‌سگ‌های ماده را به‌دلیل ناکارآمدی شان ازبین‌می‌بردند، اما چندسالی می‌شود که خوی انسانی آدم‌ها باعث شده است دست از این کار بردارند و به‌جای زنده به‌گورکردن یا کشتن توله سگ‌ها آن‌ها را در طبیعت رها کنند، کاری که قطعا با نیت خیر صورت گرفته، اما حاصلش عذابی بزرگ هم برای محیط‌زیست و هم برای خود روستاییان شده است.
به گفته «بتول عابدی»، رئیس اداره نظارت بر امور حیات‌وحش خراسان رضوی، گرگ‌ها معمولا در زمستان و آن هم به‌دلیل گرسنگی شدید به انسان حمله می‌کنند، اما گرگاس در هر فصلی ممکن است به انسان حمله کند. این کارشناس محیط‌زیست خطرات گرگاس‌ها برای محیط‌زیست و حیات‌وحش را نیز چنین شرح می‌دهد: این جانوران برای گونه‌های علف خواری، چون آهو، میش و قوچ هم خطرناک‌اند. از دیگر آسیب‌های گرگاس‌ها برای محیط‌زیست، اشغال زیستگاه‌های جانورانی، چون یوزپلنگ و شیوع بیماری در میان گربه‌های بزرگ جثه مانند پلنگ است.
توله سگ‌های ماده بعد از گذشت ۸ ماه از رهاسازی در طبیعت، به‌بلوغ می‌رسند و با پیوستن به خانواده گرگ‌ها در اواخر تابستان جفت‌گیری می‌کنند. بعد از ۹ ماه آن‌ها بین یک تا ۱۱ توله به‌دنیا می‌آورند و توله‌هایشان نیز ممکن است ۴ تا ۶ سال در طبیعت زنده باشند. این را عابدی می‌گوید و بیشتر توضیح می‌دهد: گرگاس‌ها قانون زندگی گرگ‌ها را نمی‌توانند رعایت کنند. به‌همین‌علت، بیشتر به‌صورت تکی حرکت می‌کنند. البته همه گرگاس‌ها مثل هم نیستند. گاه بیشتر رفتاری شبیه سگ دارند و گاه هم خوی وحشی بیشتری از خود نشان می‌دهند.
این کارشناس محیط‌زیست با بیان اینکه هجوم گرگاس‌ها خسارت‌های زیادی برای روستاییان و همچنین محیط‌زیست به‌وجود2آورده و به یک معضل تبدیل شده است می‌گوید: تنها راه جلوگیری از افزایش گرگاس این است که توله‌سگ‌های ماده را قبل از رهاسازی در طبیعت عقیم کنیم.
عابدی در پاسخ به این سوال که هزینه عقیم سازی هر توله سگ حدود ۲۵۰ هزار تومان می‌شود و بی شک این کار از عهده روستاییان خارج است می‌گوید: ازآن‌جایی‌که عقیم‌سازی توله‌سگ‌ها مربوط به دام اهلی است و خارج از حوزه اختیارات محیط‌زیست و حیات‌وحش، ما نیز در این زمینه نمی‌توانیم ورود و برایش هزینه کنیم، اما از دامپزشکی تقاضا داریم در این زمینه به روستاییان کمک کند.
عابدی همچنین رهاکردن پسماند و لاشه حیوانات در محیط روستا را کاری اشتباه می‌داند و می‌گوید: مردم روستا و صاحبان مرغداری‌ها باید پسماند‌های خود را دفن کنند و به این امید نباشند که پسماند بریزند و گرگاس بخورد دیگر آزار و اذیت نرساند. این کار برعکس باعث می‌شود جمعیت گرگاس‌ها افزایش یابد و آن‌ها وارد محیط‌های انسانی شوند.
عابدی در پایان توضیح می‌دهد: یکی دیگر از کار‌های اشتباهی که برخی مردم انجام می‌دهند این است که با هداف ایجاد نژادسگ گرگی، خودشان گرگاس را به‌وجودمی‌آورند درحالی که سگ گرگی نژادی است که دست کم ۵ نسل قبل آن گرگ بوده است و در اصل نیای آن به گرگ برمی گردد.
در توضیح نشانه‌های ظاهری گرگاس باید گفت قدبلند است و استخوان بندی درشتی دارد، پوزه اش بزرگ‌تر از سگ است و گوش‌های درازی دارد و برخلاف سگ، دم عقربی ندارد و دمش تقریبا عمود بر زمین است. رنگ این حیوان غالبا به رنگ گرگ ایرانی است. معمولا نوع حمله گرگاس به انسان به‌صورت تعقیب مشهود (نه مخفی) صورت می‌گیرد و سعی دارد انسان را خسته کند، سپس حمله ور شود.
منبع: حکیم مهر